niedziela, 24 stycznia 2016

Jak kolonizowano Azję? Część 1

            Już we wczesnych latach kolonializmu, mocarstwa europejskie odkrywały potencjał handlowy wielu krajów azjatyckich. Początkowo, z Azji sprowadzano wyłącznie towary luksusowe, na przykład: przyprawy, egzotyczne owoce czy też tkaniny. Z biegiem czasu w Europie doszło do rozwoju budownictwa i osadnictwa których kosztem były wylesione tereny Anglii, Francji, Niemiec i częściowo Hiszpanii. Glebę pozostałą po lasach używano jako tereny rolnicze, przeznaczone do hodowli zbóż i podstawowych warzyw czy też owoców. Skutkiem samej przemiany były braki podstawowych nasion do upraw, jak i znudzenie wieloma typowymi warzywami, które były podstawą jadłospisu Europejczyka. Monarchowie europejscy z początku nie przejmowali się sprawami poddanych i wydawali wielkie sumy pieniędzy na wojny z innymi państwami, przez co zasoby pieniężne kurczyły się, a handel między państwami Starego Kontynentu stopniowo zanikał. Problem braku środków płatniczych ujawniał się dopiero kiedy państwo stało na skraju bankructwa. Przyszedł czas na zastanowienie się, skąd wziąć duże ilości złota i srebra potrzebne do wybicia narodowej waluty i zniwelowania deficytu.
            Ponieważ, Europa była podzielona w kwestiach handlowych, postanowiono szukać kontaktów w nieznanych dotychczas częściach świata. Z Cesarstwa Bizantyjskiego docierały wieści o wielkich państwach leżących na wschód od Europy. Hiszpania kończąc rekonkwistę i wyzwalając półwysep Iberyjski, przekazała informacje na temat Arabów, którzy w bardzo szybkim czasie powiększyli swoje terytorium jak i wpływy islamu.  Rozpoczęto próby kontaktu z władcami i przedstawicielami wschodniej części świata. Podjęto się wypraw w nieznane, aby znaleźć nowe narody które chciałyby handlować. Po kilku miesięcznej tułaczce udało się dotrzeć na Krym, czy też półwysep Arabski. To nie wystarczało zarówno władcom jak i kupcom którzy nadal chcieli odkrywać. Po kilku wyprawach zwiadowczych kupcy odkryli Państwo Czterech Dynastii. Prawdopodobnie wtedy po raz pierwszy użyto słowa Chiny. Ówczesnymi Chinami de facto rządzili Mongołowie, którzy dzięki wyczynom swojego legendarnego wodza Dżyngis Hana panowali w Azji.  Wspomniane dynastie były mieszanką ówczesnych dynastii mongolskich i chińskich. Polityka władz stawiała Mongołów jako osoby najlepsze i najważniejsze w hierarchii państwowej. Niżej położeni byli Chińczycy którzy dodatkowo byli podzieleni na kategorię lepszą, średnią i tak zwaną południową czyli najgorszą. Władcy chińscy byli skłonni do handlu. Dzięki temu z Azji docierały różne produkty, które przebywały bardzo długą drogę, przez co były narażone na ataki plemion i zorganizowanych grup przemytników. Jednakże to nie plemiona czy przemytnicy, ale Mongołowie stanowili barierę do skutecznego handlu. Mongolskie imperium było jednym z największych na świecie. Rozciągało się od Azji, przez Afrykę do Europy wschodniej. Mongołowie nie posiadali na tyle rozwiniętych technologii administracyjnych aby utrzymać swoje imperium w całości. Dżyngis Han prowadził na swój sposób reżim w swoim kraju i dzięki temu stale posiadał wiernych popleczników i obywateli. Gdy wódz zmarł, państwo mongolskie ogarnął nieład i dezorganizacja. W azjatyckiej części państwa (w Chinach i Mongolii) władza utrzymała się, wszystko zostało przywrócone do normalnego porządku. Inaczej sprawy wyglądały w Europie, gdzie tak zwana Złota Orda okupowała księstwa ruskie i Bałkany. Dochodziło do rozłamu imperium. Niektórzy wiedzieli co ich czeka i poczęli rabować europejskie karawany handlowe, które przewoziły wartościowe towary luksusowe. Tracili na tym Bizantyjczycy, Hiszpanie i Portugalczycy, którzy byli pionierami w handlu z Chinami. Pojawiają się pomysły rozwiązania mongolskiego problemu, ale nadal nic w tej sprawie nie jest robione. W tym samym czasie walkę z imperium Mongołów prowadzi podzielona na dzielnice Polska i Rosja (częściowo objęta protektoratem mongolskim). Pomimo wcześniejszych porażek i utraty terytorium udaje się pokonać mongolskich agresorów i wygonić ich z wschodnich rubieży Europy.

            Mongolskie imperium upada zarówno w Europie jak i w Azji, gdzie władzę przejmuje chińska dynastia Yuan, która od samego początku próbuje wykorzystać europejskie kontakty poprzedników. Handel przeszedł na właściwe tory i generował spore zyski. Jednakże, Azjaci niezbyt chcieli dzielić się złotem i wartościowymi surowcami, przez co w niewielkim stopniu zniwelowano dziury budżetowe monarchii europejskich. Przedłużający się czas braku środków nie zniechęcił kupców do eksploracji Azji. Odkryto Indie z którymi rozpoczęto handel drogą morską, a nie lądową jak w przypadku Chin. Odkryto, iż droga do Indii trwa bardzo długo i nie jest to dobre dla niektórych towarów na wymianę. Rozpoczęto poszukiwania szybszej drogi do Indii. Na tym punkcie skupili się Portugalczycy i Hiszpanie, którzy bardzo szybko rozpoczęli wyprawy poszukiwawcze. Portugalczycy pływali wzdłuż linii brzegowych, (przy okazji zajmując tereny zachodnich wybrzeży Afryki) i starali się znaleźć cokolwiek. Natomiast ich sąsiedzi płynęli w nieznane, często pływając w kółko w jednym miejscu przez 2 tygodnie. Ale to ostatecznie Hiszpanie dotarli do wyznaczonego celu. Ale nie była to Azja, tylko nowa ziemia, Nowy Świat. Tam w końcu znaleźli to czego szukali – złoto. Azja i jej oferty handlowe zostały odsunięte na boczny tor.   

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz